ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ
«Πιστεύω στη μαγεία της αρχαιολογίας. Εμείς οι αρχαιολόγοι θέλουμε να έχουμε την έκπληξη μπροστά μας και τον θαυμασμό γι'αυτό που βγαίνει. Αξίζει να περιμένεις για να έχεις καινούργια πράγματα...».
«Αυτό προσβάλλει όχι μόνο την ανασκαφή, όχι μόνο την έρευνά μας αλλά και τον τόπο», είπε η Κ. Περιστέρη για την εκτίμηση ότι οι Καρυάτιδες είναι ρωμαϊκές
Σε μια εκ βαθέων προσωπική εξομολόγηση, η Κατερίνα Περιστέρη, μίλησε με πάθος και συγκίνηση χθες στους δημοσιογράφους για το ανασκαφικό έργο που έχει στρέψει πάνω της τα φώτα της πανελλαδικής και διεθνούς δημοσιότητας. Και μια τέτοια στιγμή μοναδικής μαγείας ήταν η αποκάλυψη των Καρυάτιδων, για τις οποίες εξομολογήθηκε πως βούρκωσε βλέποντάς τες να προβάλλουν «ολοζώντανες» μπροστά της. «Οι μισοί ήμασταν βουρκωμένοι και όχι μόνο εγώ, και οι εργάτες και όλοι όσοι ήμασταν εκεί. Οταν βλέπαμε σιγά σιγά να βγαίνουν τα κεφαλάκια, να βγαίνουν οι βόστρυχοι και όλα αυτά, τι να πω, μας πιάσαν τα κλάματα όλους», είπε.
Η κυρία Περιστέρη ήταν κατηγορηματική πως «το ταφικό μνημείο είναι ακράδαντα του 4ου π.Χ. αιώνα», παρουσιάζοντας μια σειρά επιχειρήματα που διαψεύδουν εκείνους που κάνουν λόγο για μνημείο των ρωμαϊκών χρόνων. «Η χρονολόγηση είναι απόλυτα ευδιάγνωστη ήδη από τότε που βρήκαμε τον περίβολο» είπε και συνέχισε: «Πήγαμε δύο φορές σε συνέδρια και μιλήσαμε γι'αυτό, χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα, δηλαδή από το 325 έως το 300 π.Χ. Η άποψή μας αυτή ενισχύθηκε και όταν φτάσαμε στην περιοχή του λιονταριού, ψάχνοντας για κομμάτια που αρπάξανε από τον περίβολο κατά τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Τότε είχαμε μια επιδρομή από Ρωμαίους, κάνανε ζημιές στον περίβολο και στην ευρύτερη περιοχή. Κάναμε έρευνα και κατασταλάξαμε στην περιοχή του λιονταριού...» ανέφερε.
Η κυρία Περιστέρη εξέφρασε επίσης την εκτίμηση, με βάση τα έως τώρα ευρήματα, ότι τυμβωρύχοι έχουν μπει στον τάφο κατά την αρχαιότητα, αλλά απέτυχαν στον έργο τους, αφού υπήρξε μια τεράστια προσπάθεια από τον κατασκευαστή για να τον θωρακίσει. «Εγώ λέω, κάπου θα βρω τα κοκαλάκια κάποιου που προσπάθησε να μπει», είπε χαρακτηριστικά. Αφησε επίσης ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρχει και τέταρτος θάλαμος, ενώ απαντώντας σε ερώτηση για την πιθανότητα ο τάφος να βρίσκεται στο κέντρο του κυκλικού περιβόλου, απάντησε «γιατί όχι;», προσθέτοντας: «Δεν μπορούμε να πούμε ακόμα. Είναι νωρίς. Προχωρούμε με βήματα σταθερά και έχουμε κάθε φορά τις σωστές απαντήσεις. Αυτή τη στιγμή έχουμε τα 23 μέτρα. Δεν ξέρουμε ακόμα τι άλλο θα βρούμε».
Το θύρωμα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου
Η αρχαιολόγος περιέγραψε βήμα προς βήμα την ιστορία της ανασκαφής, δήλωσε δικαιωμένη για την αποκάλυψη του εντυπωσιακού μνημείου, ενώ εμφανώς ενοχλημένη άφησε και αιχμές κατά συναδέλφων της που την αμφισβητούσαν.
«Αυτός ο τάφος κάθε μέρα μας εκπλήσσει, γιατί δεν είναι καθόλου ένας μακεδονικός τάφος, όπως αυτοί που έχουμε υπόψη μας. Αυτός ο τάφος είναι μοναδικός. Κι έχουμε κι αυτούς τους διαφραγματικούς τοίχους που κάθε φορά λέγαμε :?τι βγαίνει!?. Είναι ένας θαυμασμός για όλο αυτό που ακόμη βγαίνει», εξομολογήθηκε και ζήτησε υπομονή γιατί η ανασκαφή έχει δρόμο ακόμα. «Είναι αυτή η έκπληξη που καμιά φορά για μας τους αρχαιολόγους, δεν θέλουμε να ξέρουμε. Προτιμούμε να πηγαίνουμε σταδιακά, να έχουμε την έκπληξη μπροστά μας», προσέθεσε.
Ανατρέχοντας στα χρόνια που εργαζόταν στο πλάι του Δ. Λαζαρίδη, υποστήριξε πως ο τελευταίος δεν πίστευε πως εκεί υπήρχε περίβολος, αντιθέτως έριχνε στην είσοδο του τάφου, που ανασκάπτεται τώρα, τα μπάζα των δικών του ανασκαφών σε αρχαϊκούς και ρωμαϊκούς τάφους. «Είχε την επιθυμία και έλεγε ?μακάρι να βρω εδώ τη Ρωξάνη?, αλλά από το μακάρι μέχρι να πιστεύεις κάτι και να βρίσκεις κάτι, είναι διαφορετικό», είπε.
Αναφέρθηκε στη δική της επιμονή, κόντρα σε συναδέλφους που την κοιτούσαν «με μισό μάτι και τώρα μιλάνε», όπως είπε, και αναφέρθηκε στην προσπάθειά της από το 2012, «Αφαιρώντας 2-3 ζωνάρια πέσαμε πάνω στον περίβολο, τον πήραμε σαν μπούσουλα και κάνοντας τον κύκλο αποκαλύψαμε τα 497 μέτρα. Συνεχίσαμε πέρυσι με τα μαρμάρινα γείσα και είχαν μείνει τα τελευταία μέτρα και βρήκαμε την είσοδο. Ημουν βέβαιη ότι ήταν εκεί». Φέτος ανέσκαψε τα τελευταία 35 μέτρα, γνωρίζοντας ότι εκεί θα έβρισκε την είσοδο του τάφου. «Σκάβεις, μένουν λίγα μέτρα και περιμένεις. Το διαισθάνεσαι, δεν το βλέπεις, αλλά λες, κάπου εδώ θα είναι ο τάφος», είπε.
Η κ. Περιστέρη μίλησε για τις «συνθήκες σπηλαίου», κάτω από τις οποίες συνεχίζεται η ανασκαφή, σε βάθος 23 μέτρων, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε μέχρι τώρα με τους μακεδονικούς τάφους που ήταν ανοιχτοί και οι αρχαιολόγοι έβγαζαν απλά το κλειδί από τον θόλο.
«Εμείς πάμε 23 χρόνια μέσα, δηλαδή μπαίνουμε σε σπηλιά. Ακόμα και ο Ανδρόνικος στη Βεργίνα, με το κλειδί πάνω μπήκε», σημείωσε.
Αγανάκτηση
Σε δήλωσή της προς τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα η αρχαιολόγος εξέφρασε την αγανάκτησή της για συναδέλφους της, που αναζητώντας όπως είπε 5 λεπτά τηλεθέασης, μιλούν για την ανασκαφή χωρίς να γνωρίζουν ούτε γι'αυτήν ούτε για την Αμφίπολη. «Αυτό προσβάλλει όχι μόνο την ανασκαφή, όχι μόνο την έρευνά μας αλλά και τον τόπο», υπογράμμισε, κατονομάζοντας τη συνάδελφό της Ο. Παλαγγιά και την εκτίμηση που διατύπωσε δημόσια ότι οι Καρυάτιδες είναι ρωμαϊκές.
Επικαλέστηκε επίσης τον πρόσφατα εκλιπόντα δάσκαλό της Γ.Δεσπίνη, -«στο μάθημά του, τη γλυπτική, είχα βαθμό 10, είπε- ο οποίος έλεγε «ποτέ από μια φωτογραφία δεν μπορείς να βγάλεις άποψη για ένα άγαλμα, ούτε να χρονολογήσεις ούτε να σκεφτείς για τον τύπο του».
Η κ. Περιστέρη απάντησε τέλος και στην κόρη του Δ. Λαζαρίδη, Καλλιόπη Λαζαρίδου, στην οποία καταλόγισε ότι κρατά στις αποθήκες από το 1984 τη στήλη του εφηβαρχικού νόμου, χωρίς ακόμη να τη δημοσιεύσει.
Αλλαγή σχεδίων με είσοδο στον τρίτο θάλαμο από τη θύρα
Αλλάζει σχεδιασμό η ανασκαφική ομάδα της κ. Περιστέρη αναφορικά με την είσοδο και τη συνέχιση της ανασκαφής στον τρίτο θάλαμο, μετά τα σοβαρά προβλήματα που διαπιστώθηκαν στη στατική-δομική κατάστασή του. Η είσοδος θα επιχειρηθεί να γίνει σταδιακά από το θύρωμα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου και όχι από την οπή που υπάρχει στο άνω αριστερό μέρος, και αφού γίνουν οι απαραίτητες εργασίες υποστύλωσης-αντιστήριξης με βάση την ειδική τεχνική μελέτη.
Παράλληλα θα αφαιρεθούν άλλες δύο σειρές λίθων από τον τοίχο σφράγισης μπροστά από τις Καρυάτιδες προκειμένου να αποκαλυφθούν εξ ολοκλήρου, όπως εκτιμάται, κάτι που μπορεί να γίνει μέχρι σήμερα το απόγευμα.
Σύμφωνα με τη χθεσινή ενημέρωση από κύκλους του υπουργείου Πολιτισμού, από τη συγκεκριμένη οπή του τρίτου διαφραγματικού τοίχου χωρούσε μετά βίας ένας άνθρωπος, ενώ απαιτούνταν η αφαίρεση ενός ακόμη λίθου, κάτι που όμως ίσως να έθετε σε κίνδυνο τη στατικότητα του μνημείου.
Ετσι, θα γίνει αποχωμάτωση του χώρου μπροστά από το θύρωμα με παράλληλη ενίσχυση της υποστύλωσης-αντιστήριξης, με τη μέθοδο των «ισοδύναμων μέτρων». Με αυτό τον τρόπο εκτιμάται ότι θα μπουν μέσα στον τρίτο θάλαμο, ο οποίος σταδιακά θα αρχίσει να αποκαλύπτει τα μυστικά του. Ταυτόχρονα θα συνεχιστεί το έργο της απελευθέρωσης φορτίων χώματος από τον λόφο εξωτερικά του τάφου, με τους μηχανικούς να αναζητούν τρόπους απομάκρυνσης των χωμάτων από τα πλάγια, ώστε να μη διαταραχθεί το μνημείο.
Ο τρίτος θάλαμος έχει πλάτος 4,5 μ. και εκτιμώμενο μήκος 6,5 μ., είναι καλυμμένος με χώμα ύψους 3,5 μ., ενώ δεν έχει εξακριβωθεί αν το κόκκινο χρώμα που διακρίνεται στον απέναντι τοίχο οφείλεται σε βαφή ή σε υγρασία.
Σε ερώτηση πώς ερμηνεύεται η κλίση του χώματος στον τρίτο θάλαμο, οι άνθρωποι της ανασκαφής δεν απέκλεισαν το ενδεχόμενο να οφείλεται σε κάποιο βύθισμα του συγκεκριμένου χώρου, διευκρινίζοντας ωστόσο πως δεν υπάρχει κάποια άλλη ένδειξη γι'αυτό.
Από χθες βρίσκεται στην ανασκαφή και ειδικός γεωλόγος-σπηλαιολόγος για να προσφέρει τις γνώσεις του αναφορικά με την εκτίμηση της κατάστασης στον τρίτο θάλαμο.
ΕΘΝΟΣ
.jpeg)